Jednym z najczęściej poruszanych tematów dotyczących funkcjonowania rynku finansowego stała się nowelizacja ustawy o przedawnieniu roszczeń. Liczne artykuły analizujące wprowadzane zmiany, docierały falowo do pożyczkobiorców i firm windykacyjnych zarówno drogą elektroniczną, jak i tradycyjną. Niektórzy cieszą się z decyzji rządu, inni są załamani. Jakie podjęto decyzję? Kto traci, a kto zyskuje na nowelizacji ustawy o przedawnieniu długów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w tym artykule.
Pierwsze informacje dotyczące nowelizacji ustawy o przedawnieniu roszczeń ukazały się na początku 2018 roku, kiedy to został przyjęty projekt planowanych zmian. Już wtedy było jasne, że wprowadzone poprawki wpływają na korzyść dłużnika. Drugi napływ komunikatów nastąpił na przełomie maja/czerwca, czyli po zaakceptowaniu i podpisaniu ustawy nowelizującej przez prezydenta. Ostatnim etapem było wprowadzenie zmian prawnych w życie, co miało miejsce 9 lipca 2018 roku. Wówczas również pojawiło się mnóstwo treści związanych z rewolucją kodeksu cywilnego. Jednym z portali, który opublikował artykuły poruszające temat nowelizacji ustawy przedawnienia roszczeń jest www.pozyczkowy-portal.pl. Mimo natłoku informacji, które docierają do nas na ten temat, nadal niewiele osób ma świadomość wagi przyjętych przez władze modyfikacji.
Na czym polega przedawnienie?
Przedawnienie jest to instytucja prawa cywilnego, mająca na celu ograniczenie zgody lub uniemożliwienie wierzycielowi dochodzenia zwrócenia roszczeń po upływie określonego terminu. Warto zaznaczyć, że przedawnienie nie jest jednoznaczne z anulowaniem lub unieważnieniem długu. Przedawnienie roszczeń niweluje zagrożenie związane z wejściem na drogę sądową w celu odzyskania należności przez wierzyciela. Jednocześnie zaznacza się, że istnieje prawo do zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. Warto zaznaczyć, że opisana powyżej instytucja dotyczy wyłącznie roszczeń majątkowych.
Ustawa o przedawnieniu roszczeń przed nowelizacją
Jeśli wierzyciel nie wprowadza żadnych działań mających na celu uzyskanie spłaty przez dłużnika określonej należności, wówczas zostaje wprowadzona instytucja przedawnienia. Przed nowelizacją warunkiem koniecznym był upływ 10 lat od dnia powstania zobowiązania w przypadku roszczeń majątkowych w tym również tych, które zostały potwierdzone wyrokiem sądowym. Natomiast długów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej okres ten skraca się do 3 lat. Jednak według ustawy – obowiązującej do 9 lipca 2018 roku – to dłużnik jest osobą, która musi osobiście złożyć wniosek w celu orzeczenia przedawnienia. Jednym z problemów było obliczenie dokładnej daty, po której następował okres przedawnienia. Nie tylko drobne nieścisłości związane z terminami uniemożliwiały złożenie odpowiednich dokumentów do sądu, ale także działania firm windykacyjnych.
Nowelizacja ustawy o przedawnieniu roszczeń
Odpowiedzią władz na działania firm windykacyjnych, które nielegalnie nabywały przedawnione roszczenia i wymagały od nieświadomych dłużników spłaty należności, jest korekta dotychczasowej ustawy o przedawnieniu roszczeń. Nowa ustawa została wprowadzona w życie 9 lipca 2018 roku. Uchwalone zmiany mają duży wpływ na sytuację zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Termin przedawnienia wszystkich roszczeń majątkowych skrócono z 10 do 6 lat, co niewątpliwie działa na korzyść dłużnika. Natomiast w przypadku zobowiązań związanych z działalnością gospodarczą okres przedawnienia nie podlegał modyfikacji i nadal wynosi 3 lata.
Ponadto z powodu nieetycznych działań firm windykacyjnych, które wykorzystywały niewiedzę dłużników odwrócono sytuację udowadniania przedawnienia na drodze sądowej. Obecnie po upływie terminu przedawniania sąd z urzędu ma obowiązek zbadania konkretnego przypadku. Natomiast dopiero kiedy wierzyciel zgłasza wątpliwości, a następnie potwierdza je odpowiednią dokumentacją – wówczas ostateczna decyzja również należy do sądu. Wraz z nowelizacją ustawy wprowadzono zmianę w terminie przedawnienia – z daty uiszczenia ostatniej opłaty na 31 grudnia. Jeśli okres przedawnienia wynosi 6 lat, a ostatnią wpłatę zaksięgowano 10 lipca 2018 roku, wówczas pożyczce zostaje nadana instytucja przedawnienia 31 grudnia 2024 roku.
Proces przerwania biegu przedawnienia
Jedną z metod stosowanych przez firmy windykacyjne, które nie chcą dopuścić do utraty dłużnika i możliwości odzyskania należności, jest przerywanie biegu przedawnienia. Może on nastąpić w trzech przypadkach, jednak sposobem stosowanym przez windykatorów jest rozpoczęcie czynności związanych z sądem, złożenie wniosku w sprawie rozpoczęcia egzekucji roszczenia czy prośba o sądowe rozpoznanie sprawy. Dwie pozostałe sytuacje występują podczas próby mediacji lub uznania roszczenia przez dłużnika. Jeśli na przykład pożyczkobiorca nadal nie będzie spłacał swoich zobowiązań w terminie, to w przypadku przedawnienie liczono jest na nowo od daty wykonania ostatniego działania związanego z długiem.